Józef Andrzej Gierowski - w 10-tą rocznicę śmierci

Józef Andrzej Gierowski (ur. 19 marca 1922 w Częstochowie, zm. 17 lutego 2006 w Krakowie) – polski historyk, profesor, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, poseł na Sejm PRL IX kadencji.

W latach II wojny światowej żołnierz Związku Walki Zbrojnej, następnie Armii Krajowej. Studia ukończył w 1946. W tym samym roku rozpoczął pracę naukową na Uniwersytecie Wrocławskim zostając równocześnie członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego. Stopień doktora uzyskał w 1947, stopień profesora nadzwyczajnego w 1958, a profesorem zwyczajnym został w 1970.

Działał w Polskiej Akademii Nauk, w latach 1953–1968 był kierownikiem Instytutu Historii PAN w Krakowie, a następnie w latach 1977–1981 kierował Zakładem Historii Śląska PAN.

W 1965 przeniósł się do Krakowa na Uniwersytet Jagielloński, obejmując kierownictwo Katedry Historii Polski XVI–XVIII wieku. Kierował następnie Zakładem Historii Nowożytnej Powszechnej. W latach 1967–1972 był dyrektorem Instytutu Historii UJ. W 1981 został wybrany w pierwszych od dziesięcioleci demokratycznych wyborach rektorem UJ. Uniwersytetem jako rektor kierował do 1987.
Jako rektor i poseł na Sejm w latach 1985–1989 prof. Józef Andrzej Gierowski walczył o jak najszerszą autonomię szkół wyższych. W latach 1986–1989 był również członkiem Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa oraz Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. W 1986 założył na UJ pierwszy w Polsce Międzywydziałowy Zakład Historii i Kultury Żydów w Polsce podniesiony później do rangi Katedry Judaistyki.

Odznaczony, m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1976), Krzyżem Komandorskim (Commendatore) Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1986), Krzyżem Armii Krajowej (1994), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1999) oraz nagrodą Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa (grudzień 2005).
Doktoraty honoris causa:
- 1983 został doktorem honoris causa Uppsala Universitet (Szwecja),
- 18 maja 1986 został doktorem honoris causa University of Connecticut (USA),
- 8 maja 1992 został doktorem honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (Polska),
- w 1987 po 50 latach od uzyskania tytułu doktora Uniwersytet Jagielloński odnowił mu jego doktorat, co jest równoznaczne z nadaniem doktoratu honoris causa.

Profesor Józef Andrzej Gierowski jest autorem 380 prac naukowych i publikacji, w tym kilku książek o charakterze monograficznym:
- "Między saskim absolutyzmem, a złotą wolnością",
- "Sejmik Generalny Księstwa Mazowieckiego",
- "Dzieje Wrocławia 1618–1741",
- "Traktat przyjaźni Polski z Francja w 1714 r.",
- "W cieniu Ligi Północnej",
- "Historia Włoch",
- "Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648–1763)" - 5 tom Wielkiej Historii Polski (wydanie 10 tomowe),
- "Historia Polski" t. II 1505–1764 i t. III 1764–1864.

W naszej bibliotece dostępne są następujące pozycje Józefa Andrzeja Gierowskiego:
Dzieje kultury politycznej w Polsce. - Warszawa : PWN, 1977 (sygn. 14126),
Historia dla klasy II LO [podręcznik]. - Wyd. 13. - Warszawa : WSiP, 1984 (sygn 284br/P),
Historia dla klasy III LO: część 1 [podręcznik]. - Wyd. 13. - Warszawa : WSiP, 1984 (sygn. 296br/P),
Historia Polski 1492-1864. - Warszawa : PWN, 1967 (sygn. 7384),
Historia Polski 1492-1864. - Wyd. 3. - Warszawa : PWN, 1972 (sygn. 9784),
Historia Polski 1505-1764. - Wyd. 4. - Warszawa : PWN, 1982 (sygn. 20412),
Historia Polski 1764-1864. - Wyd. 4. - Warszawa : PWN, 1982 (sygn. 20413).