Dziś mija 105 rocznica urodzin Kisiela - polskiego prozaika, publicysty, krytyka muzycznego, kompozytora, pedagoga i posła na Sejm PRL II i III kadencji.
Stefan Kisielewski (ur. 7 marca 1911 w Warszawie, zm. 27 września 1991 tamże) przybierał pseudonimy literackie: Kisiel, Teodor Klon, Tomasz Staliński, Julia Hołyńska.
W latach 1945-49 wykładał przedmioty teoretyczne w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie.
Obok działalności kompozytorskiej uprawiał działalność publicystyczną (m.in. od 1945 pisał felietony w Tygodniku Powszechnym), a także krytykę i publicystykę muzyczną. Jest autorem wielu książek o tematyce muzycznej oraz utworów literackich publikowanych w kraju i za granicą (również pod pseudonimami Teodora Klona i Tomasza Stalińskiego). W latach 1957-65 był posłem na Sejm PRL. W latach 1973-78 odbywał podróże zagraniczne m.in. po Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Francji, Anglii, Włoszech, Skandynawii, gdzie wygłaszał odczyty na tematy związane z kulturą polską.
Był autorem między innymi powieści: "Sprzysiężenie", "Zbrodnia w dzielnicy północnej", "Widziane z góry"; szkiców muzycznych: "Gwiazdozbiór muzyczny"; zbiorów felietonów: "Rzeczy małe", "100 razy głową w ścianę", "Materii pomieszanie"; oraz najsłynniejszych: "Abecadła Kisiela" i "Dzienników". W 1990 r. ustanowił nagrodę swojego imienia (Nagroda Kisiela), która przyznawana jest do dziś (wśród laureatów między innymi: Władysław Bartoszewski, Jerzy Waldorff, Jerzy Giedroyc, ks. Józef Tischner, Lech Wałęsa, Stanisław Tym, Jan Nowak-Jeziorański).
Stefan Kisielewski był laureatem II nagrody na Festiwalu Muzyki Polskiej w 1955 za "Koncert na orkiestrę kameralną" (1949), I nagrody na konkursie na pieśń Mickiewiczowską w 1955 za "Bakczysaraj w nocy" na głos i fortepian (1955), Nagrody Muzycznej miasta Krakowa w 1956, Nagrody Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku w 1973, Nagrody im. Andrzeja Struga w Warszawie w 1979, Nagrody Związku Kompozytorów Polskich w 1982, Nagrody Fundacji Schmidheinystiftung w St. Gallen w 1983 za całokształt twórczości oraz prywatnej nagrody publicystycznej im. Adolfa Bocheńskiego w 1988.
Stefan Kisielewski to jedna z najbarwniejszych postaci polskiej sceny muzycznej. Twórczość kompozytorska stanowiła tylko jeden z wielu nurtów jego publicznej aktywności. Zajmował się także pracą literacką, publicystyczną i dziennikarską, był działaczem społecznym i politycznym. We wszystkich dziedzinach zajmował bezkompromisowe stanowisko, narażając się na represje komunistycznych władz, łącznie z pobiciem przez tak zwanych "nieznanych sprawców". Usunięty został z Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie, gdzie wykładał przedmioty teoretyczne. Zlikwidowano na pewien czas pismo "Ruch Muzyczny", którego był założycielem i redaktorem naczelnym. Wykluczono go z Sejmu, gdzie był posłem koła katolickiego "Znak". Zakazano mu publikacji feletienów w katolickim "Tygodniku Powszechnym". Swoje książki musiał wydawać pod pseudonimem w podziemnym obiegu. Jednak mimo wszelkich szykan był prawdziwym autorytetem. Na tekstach Stefana Kisielewskiego wychowywali się młodzi dziennikarze i publicyści. Jego głos liczył się w środowisku opozycyjnych ekonomistów i podziemnych działaczy niepodległościowych.
Muzyka Kisielewskiego była na estradach filharmonicznych niemal nieobecna, zarówno ze względów politycznych, jak i z powodu konserwatyzmu neoklasycznej stylistyki, której kompozytor pozostawał wierny w całej swojej twórczości. Kisielewski traktował muzykę jako sztukę autonomiczną, a proces twórczy widział jako wielopłaszczyznową organizację dźwięków. Odrzucał wszelkie treści pozamuzyczne i estetykę romantyczną. Komponował utwory o wyrazistej formie, stosując często klasyczne schematy formalne. Jego język dźwiękowy łączy tradycyjną tonalność z nowoczesną atonalnością.
Charakterystyczny jest duży ładunek humoru i autoironii zawarty w tej muzyce, co odpowiada dobrze osobowości kompozytora - człowieka o błyskotliwej inteligencji i przekornym dowcipie. W ostatnich latach muzyka Kisielewskiego grana jest częściej - coraz wyraźniejszy staje się jej ponadczasowy charakter. Sporym powodzeniem cieszy się zwłaszcza ostatni utwór, ukończony tuż przed śmiercią kompozytora - "Koncert fortepianowy".
Ważniejsze kompozycje Kisiela:
Kwartet smyczkowy (1935)
Symfonia nr 1 (1939)
Danse vive na fortepian (1939)
Toccata na fortepian (1944)
Serenada (wersja I) na fortepian (1945)
Koncert na orkiestrę kameralną (1949)
Rapsodia wiejska na orkiestrę kameralną (1950)
Symfonia nr 2 (1951)
Capriccio rustico na fortepian (1952)
Pięć pieśni do słów K. I. Gałczyńskiego na głos i fortepian (1952)
Siedem pieśni do słów K. I. Gałczyńskiego na głos i fortepian (1952-54)
Mała uwertura na orkiestrę kameralną (1953)
Intermezzo na klarnet i fortepian (1953)
Suita na obój i fortepian (1954)
Moto perpetuo na fortepian (1954)
Suita na fortepian (1955)
Perpetuum mobile na małą orkiestrę symfoniczną (1955)
Bakczysaraj w nocy na głos i fortepian (1955)
Capriccio energico na skrzypce i fortepian (1956)
Symfonia na 15 wykonawców (1961)
Suita na flet i klarnet (1961)
System doktora Smoły i profesora Pierza, balet-pantomima (1962)
Divertimento na flet i orkiestrę kameralną (1964)
Podróż w czasie na orkiestrę smyczkową (1965)
Sygnały sportowe, uwertura na wielką orkiestrę symfoniczną (1966)
Wesołe miasteczko, balet (1968)
Spotkania na pustyni dla 10 wykonawców (1969)
Dialogi na 14 instrumentów (1970)
Cosmos I na wielką orkiestrę symfoniczną (1970)
Sonata na klarnet i fortepian (1972)
Serenada [wersja II] na fortepian (1974)
Symfonia w kwadracie (1974-78)
Impresja kapryśna na flet solo (1982)
Trzy sceny burzliwe na fortepian (1983)
Mała rapsodia na klarnet i fortepian (1984)
Scherzo na fagot i fortepian (1988)
Koncert fortepianowy (1980-91)
(źródło - http://culture.pl/pl/tworca/stefan-kisielewski)
Publikacje:
1. Powieści:
Sprzysiężenie (1946)
Zbrodnia w dzielnicy Północnej (1948)
Miałem tylko jedno życie (1958)
Kobiety i telefon (1960)
Przygoda w Warszawie (1982)
Zanim nadejdzie śmierć (1995) - niedokończona, wydana pośmiertnie
2. Powieści polityczne, pierwotnie wydane w Paryżu, pod pseudonimem Tomasz Staliński:
Widziane z góry (1967)
Cienie w pieczarze (1971)
Romans zimowy (1972)
Śledztwo (1974)
Ludzie z akwarium (1976)
Przygoda w Warszawie (1977)
3. Szkice muzyczne:
Gwiazdozbiór muzyczny (1958)
4. Zbiory szkiców i felietonów:
Polityka i sztuka (1949)
Rzeczy małe (1956)
Opowiadania i podróże (1959)
Z literackiego lamusa (1979)
100 razy głową w ścianę (1972)
Materii pomieszanie (1973)
Moje dzwony trzydziestolecia (1978)
Lata pozłacane, lata szare (1989)
Publicystyka przedwojenna (2001)
5. Inne publikacje:
Na czym polega socjalizm? Stosunki Kościół-Państwo w PRL (1990)
Abecadło Kisiela (1990)
Wszystko inaczej (1991)
Testament Kisiela (1992)
Dzienniki (1996)
Wołanie na puszczy (1997)
Felietony zdjęte przez cenzurę (1998)
Rzeczy małe (1998)
100 razy głową w ściany (1997)
Polityka i Sztuka (1998)
(źródło - wikipedia.pl)
Książki Kisiela dostępne w naszej bibliotece:
1. Abecadło Kisiela . - Warszawa : Oficyna Wydawnicza, 1990. - 155 s. ; 20 cm (sygn. 26164)
2. Abecadło Kisiela . - wstęp Tomasz Wołek, Piotr Gabryel ; posłowie Mariusz Urbanek . - Warszawa : Prószyński i S-ka, 2011. - 422, [2] s. ; 21 cm . - Zawiera: Testament Kisiela: ze Stefanem
Kisielewskim rozmawia Piotr Gabryel (sygn. 42030)
3. Dzienniki . - Wyd. 2 . - Warszawa : Iskry, 1997. - 950, [2] s. ; 21 cm . - (Pisma wybrane) (sygn. 31160)
4. Ludzie w akwarium : powieść . - Kościan : Dziennikarska Spółka "Omnibus", 1990. - 106 s. ; 20 cm (sygn 26144/B)
5. Przygoda w Warszawie . - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 1989. - 163 s. ; 20 cm (sygn. 25568/B)
6. Romans zimowy . - Warszawa : Polski Dom Wydawniczy, 1989. - 207 s. ; 20 cm (sygn. 26075/B)
100 razy głową w ściany : felietony z lat 1945-1971 . - Warszawa : Iskry, 1996. - 453, [1] s. ; 21 cm . - (Pisma wybrane) (syg. 31152)
7. Widziane z góry . - Warszawa : Iskry, 1989. - 333 s. ; 20 cm (sygn. 25912/B)
Publikacje o Kisielu:
1. Sadkowski W.: Cały Kisiel: o umiejętności wyprowadzania cenzury w pole Kisielewski był mistrzem / W. Sadkowski // "Polityka". - 1998, nr 32, s. 44-45 . - Kartoteka tekstowa - teczka "Kartoteka osobowa II" poz. 95
2. Urbanek M.: Kisielewscy : Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek . - Warszawa : Iskry, 2006. - 302 s. : il. ; 24 cm (sygn. 3165br)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz